๑. ความกล้าหาญ ไม่หวาดหวั่นพรั่นพรึงต่อข้าศึกศัตรู เช่น ท้าวดาหารู้ว่าท้าวกะหมังกุหนิง จะยกทัพออกไปสู้รบโดยมิเกรงกลัวแต่อย่างใด
๒. ความรักในศักดิ์ศรี การมีขัตติยมานะหรือความสำนึกในเกียรติแห่งวงศ์ของตนเอง เช่น อิเหนาเมื่อทราบว่าเมืองดาหาเกิดศึก แม้จะไม่อยากไปช่วยแต่ความรักในวงศ์อสัญแดหวา จึงต้องยกทัพไปช่วย
๓. รักษาคำสัตย์ การรู้จักรักษาคำพูด เมื่อพูดไว้อย่างไรก็ต้องทำตาม แม้ว่าจะมีใครมาบีบบังคับหรือฝืนคำพูดหรือมีเหตุการณ์ใดๆ เกิดขึ้นก็ไม่ควรเสียคำพูด เช่น ท้าวดาหาได้ยกนางบุษบาพระราชธิดาให้กับระตูจรกาไปแล้ว เมื่อท้าวกะหมังกุหนิงส่งทูตมาขอนางให้เเก่โอรสของตน ก็ทรงปฏิเสธและยืนยันว่าได้ยกให้ระตูจรกาไปแล้วไม่อาจกลับคำ และพร้อมที่จะทำสงครามถ้าท้าวกะหมังกุหนิงยกทัพมาโจมตี
๔. การรู้จักให้อภัย การไม่ถือโทษโกรธแค้นกันและกัน เมื่อผิดพลาดไปก็สามารถอโหสิกรรมต่อกัน เช่น เมื่อทัพกะหมังกุหนิงยอมแพ้ อิเหนาก็ให้อภัยและยอมให้นำศพท้าวกะหมังกุหนิงและพระโอรสกลับไปทำพิธีที่เมืองได้
๕. ความรักและความหลงใหล ควรรู้จักแยกแยะให้ออกระหว่างความรักกับความหลงใหล ในเรื่องนี้
วิหยาสะกำหลงใหลนางบุษบาแม้ได้เห็นเพียงภาพวาด และหากไม่ได้นางมาเป็นชายา จะต้องตาย ทำให้ท้าวกะหมังกุหนิงต้องทำศึกกับเมืองดาหา ในที่สุดสองพ่อลูกก็จบชีวิตลง อิเหนาหลงใหลนางจินตะหราจนไม่ยอมอภิเษกกับคู่หมั้น ก่อให้เกิดความขัดเเย้งตามมามากมาย
บทละครเรื่องอิเหนา ให้คติเตือนใจเกี่ยวกับความทุกข์อันเกิดแต่เรื่องความรักและความหลงใหลได้ดียิ่ง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น